Ἡ Ἐκκλησία στούς Ἐθνικούς Ἀγῶνες 1940 -44

Ἡ πρώτη ἀντιστασιακή πράξη στήν κατεχόμενη Πατρίδα μας ἦταν ἀναμφισβήτητα ἡ σθεναρή καί ἀπόλυτη ἄρνηση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χρυσάνθου νά " παραδώση " συμβολικά, ὡς μέλος Ἐπιτροπῆς, τήν πόλη τῶν Ἀθηνῶν στούς Γερμανούς κατακτητές. Καί ἀκολούθησαν οἱ σημαντικές ἀρνήσεις του νά προστῆ δοξολογίας στή Μητρόπολη, ἐπί τῇ ἀφίξει τῶν κατακτητῶν καί νά ὁρκίση τήν ἀπό αὐτούς σχηματισθεῖσα Κυβέρνηση Τσολάκογλου. ... Ἀλλά καί ὁ διαδεχθείς τόν Χρύσανθο νέος Ἀρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός ὑπῆρξε καί αὐτός ἀντάξιος τῶν περιστάσεων. Αὐτός ὠργάνωσε μέ καταπλήσσουσα μεθοδικότητα ἕνα πανελλήνιο δίκτυο παροχῆς βοήθειας στούς Ἕλληνες, τόν ΕΟΧΑ (Ἐθνικό Ὀργανισμό Χριστιανικῆς Ἀλληλεγγύης), πού ὑπῆρξε ἡ μεγαλύτερη ἀντιστασιακή ὀργάνωση τῶν μετόπισθεν γιατί αὐτή ἐξασφάλισε στό Λαό διατροφή, περίθαλψη, προστασία, σωτηρία, ἐπιβίωση. Ἡ Ἐκκλησία στά χρόνια ἐκεῖνα στάθηκε πιό κοντά στό Λαό καί ὡς φιλόστοργη Μητέρα ἀγκάλιασε καί προστάτευε τά παιδιά της. Ἀλλά καί πολλούς Ἑβραίους ἔσωσε ὁ Δαμασκηνός καί πολλοί ἄλλοι Ἱεράρχες, ἐνῶ μέ τήν σπάνια διορατικότητά του ἔδρασε καταλυτικά ἐνώπιον τῶν κινδύνων. Ἔτσι, χάρις στήν τόλμη του, σώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη ἀπό τά νύχια τῶν Βουλγάρων, ἀπεσοβήθη ἡ πολιτική ἐπιστράτευση τοῦ πληθυσμοῦ, ἡ Ἐκκλησία δέν ὑποχώρησε σέ πιέσεις γιά ἀποδοκιμασία τῶν Ἀντιστασικῶν Ὁμάδων, καί στάθηκε στό ὕψος τῶν περιστάσεων καθημαγμένη μέν, ἀλλά ὑψηλόφρων καί ὑπερήφανη, ὅπως τά παιδιά της. ( 1 )

Οἵ Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, πρωτοστατοῦν στό ἔργο τοῦ ΕΟΧΑ, προσφέρουν ἀπό τή μισθοδοσία τους στόν Πανελλήνιο Ἔρανο Κοινωνικῆς Πρόνοιας καί στήν Κεντρική Ἐπιτροπή Συσσιτίων, συμπαρίστανται στούς στρατευμένους καί τίς οἰκογένειές τους, τούς φυλακισμένους, τούς διωκομένους, διαμαρτύρονται μέ παρρησία γιά τίς βιαιότητες καί τίς ἐκτελέσεις τῶν Κατακτητῶν, τίς ὁποῖες δέν διστάζουν νά καταγγείλουν σέ κάθε εὐκαιρία. Κρύβουν, περιθάλπουν καί φυγαδεύουν τούς ἄνδρες τῆς Ἀντίστασης καί συνεργάζονται μέ τίς Ἀντιστασιακές Ὁμάδες. 

Κοντά στούς ἐπισκόπους καί οἱ ἱερεῖς:

• Προσεύχονται γιά τούς ἀγωνιζόμενους στρατιῶτες καί τίς οἰκογένειές τους. Ἐκφωνοῦν πύρινους λόγους μέ τούς ὁποίους ἐνθαρρύνουν καί παρηγοροῦν. Συμμετέχουν στίς διάφορες Ἐπιτροπές τῶν μετόπισθεν.
• Γίνονται οἱ ἐμψυχωτές καί παρηγορητές τῶν οἰκογενειῶν ἐκείνων, τῶν ὁποίων οἱ σύζυγοι καί τά παιδιά ἔπεσαν μαχόμενοι ὑπέρ Πατρίδος στό πεδίο τῆς τιμῆς καί τοῦ καθήκοντος.
• Συμμετέχουν καί μοιράζονται τήν κατοχική πείνα καί δυστυχία μέ τό ποίμνιό τους, ἐνῶ βοηθοῦν ὅσο μποροῦν μέ ὅλες τους τίς δυνάμεις γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς πείνας καί τῆς δυστυχίας.
• Εἶναι μεταξύ τῶν πρωτεργατῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς κατεχόμενης καί δοκιμαζόμενης Πατρίδος, στήν πρώτη γραμμή τοῦ Ἀγῶνος, στό Μέτωπο, στίς μυστικές ὁμάδες Ἀντίστασης, στά νοσοκομεῖα, στά σανατόρια, στά σχολεῖα, στίς φυλακές, στά ὑπόγεια τῆς Γκεστάπο, στά στρατόπεδα, στούς τόπους ἐκτελέσεως, στά ὁλοκαυτώματα, στά συσσίτια, στίς διαμαρτυρίες.

Οἱ Στρατιωτικοί Ἱερεῖς

Πρόκειται γιά τίς περιπτώσεις τῶν Κληρικῶν ἐκείνων πού κλήθηκαν νά ὑπηρετήσουν τήν Πατρίδα στήν περίοδο τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ὡς μόνιμοι ἤ ὡς ἔφεδροι Στρατιωτικοί Ἱερεῖς ἤ ὡς ἐθελοντές, ὑπερβαίνοντας τά εἰρηνικά τους καθήκοντα ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν, ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος. Ἀποστολή τους ἦταν νά εὑρεθοῦν κοντά στόν Ἕλληνα Στρατιώτη πού ἀγωνιζόταν ἡρωικά γιά τήν ἐλευθερία τῆς Πατρίδος, τήν ἀξιοπρέπεια καί τή διάσωση τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, ἐφαρμόζοντας τόν εὐαγγελικό λόγο " ὁ ποιμήν ὀ καλός τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων ". Ἡ Ἐκκλησία ἐγνώριζε τήν συμβολή καί τόν σπουδαῖο ρόλο τῶν Στρατιωτικῶν Ἱερέων καί κατά τίς κρίσιμες ὥρες πού διερχόταν τό Ἔθνος καί γιά νά ἐνισχύση τά στρατευμένα παιδιά τῆς Ἑλλάδος ἀπέστειλε στό Μέτωπο Διακόνους, Ἐφημερίους καί Ἱεροκήρυκες. Ἀπό ἐκείνους τούς Στρατιωτικούς Ἱερεῖς πολλοί ἦσαν ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι μέ τό θυσιαστικό τους παράδειγμα καί τήν πνευματική τους δράση, ἔπεσαν ὑπέρ τῆς Πατρίδος, ἔγιναν ζωντανά παραδείγματα αὐταπαρνήσεως καί ἐλευθερίας καί συνέβαλλαν ἀποφασιστικά τόσο στήν ἐνίσχυση τοῦ ἠθικοῦ τῶν στρατιωτῶν, ὅσο καί στή νικηφόρα ἔκβαση τῶν πολεμικῶν ἐπιχειρήσεων.

Ἡ Συμβολή τῶν Ἱ. Μονῶν

Τά Μοναστήρια τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά καί τῶν Ἐκκλησιῶν Κρήτης, Δωδεκαννήσου, καθώς καί τοῦ Ἁγ. Ὄρους, ἐκτός ἀπό τόποι προσευχῆς γιά τήν εὐόδωση τοῦ Ἀγώνα, ἀνέπτυξαν καί ἔντονη ἐθνική δράση καθώς ἀπέβησαν καταφύγια, τόποι συγκεντρώσεως καί ἀνεφοδιασμοῦ γιά τούς ἄνδρες τῶν Ἀντιστασιακῶν Ὁμάδων. Ἐκεῖ εὕρισκαν περίθαλψη, φιλοξενία, φαγητό καί ἀπ' ἐκεῖ φυγαδεύονταν. ...

Ἐπιλογος 

Χωρίς νά παραγνωρίζουμε τή σημασία τοῦ ἐνόπλου ἀγῶνος κατά τῶν Κατακτητῶν ἐκ μέρους τῶν Ἀνταρτικῶν Ὁμάδων πάνω στά βουνά, στόν ὁποῖο ἔχει τή μετοχή της καί ἡ Ἐκκλησία μέ στελέχη ὅλων τῶν βαθμίδων τοῦ Κλήρου, ἐπιθυμοῦμε νά ὑπομνήσομε γιά ἄλλη μιά φορά, ἐπίσημα καί ὑποβλητικά, ὅτι στά δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια πού τό Ἔθνος βασανιζόταν κάτω ἀπό τήν τριπλή Κατοχή, τόν μεγάλο Σταυρό τοῦ Μαρτυρίου ἀνέλαβε νά φέρη στούς ὤμους της ἡ Ἐκκλησία ὡς χρέος ἀπέναντι στήν ἱστορία της καί ὡς δεῖγμα στοργῆς της ἀπέναντι στά πάσχοντα παιδιά της. Καί εἶναι χρέος μας αὐτή τήν ἀλήθεια νά τήν διαλαλήσουμε γιά λόγους ἱστορικῆς δικαιοσύνης καί αἰώνιας μνήμης τῶν ἀθανάτων ἐκείνων μορφῶν πού πρωταγωνίσθησαν στόν ἰδιότυπο ἐκεῖνο ἀγῶνα τῆς Ἐκκλησίας. ( 2 )

Πηγές :

• ΜΝΗΜΕΣ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ '40 ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ Ἔκδοση τοῦ ΚΛΑΔΟΥ ΕΚΔΟΣΕΩΝ τῆς ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ & ΜΟΡΦΩΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΑΘΗΝΑ 2000.
• ( 1 ) (+) Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Χριστοδούλου, ἀπό τόν ΠΡΟΛΟΓΟ τῆς ἐκδόσεως.
• ( 2 ) Τοῦ ἰδίου, Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

Πηγή:  http://aktines.blogspot.gr/2011/10/1940-44.html